na pół Polak
-
na pole, czyli na dwór16.05.200616.05.2006Dlaczego krakowskie wyjść na pole ma status regionalizmu, a warszawskie wyjść na dwór – normy ogólnopolskiej? Dlaczego nie po równo albo wręcz odwrotnie? Tam, gdzie się wychodzi na pole – a czasem jest to i ze 200 km od Krakowa – wychodzenie na dwór nie jest alternatywą, tylko abstrakcją, a pewnie jeszcze bardziej było tak w czasach, kiedy hierarchizowano te formy. Czy ta nierówność jest nie do ruszenia? Czy na pole może jeszcze liczyć na nobilitację?
-
fajnopolak czy fajno-Polak
29.10.202329.10.2023Szanowna Poradnio,
co państwo sądzą o słowie fajnopolak? Czy nie powinno być pisane fajno-Polak?
Pozdrawiam
Mira
-
gra półsłówek25.06.200125.06.2001Jak się pisze, razem czy osobno: półczłowiek, półbyk?
-
O pisowni cząstki niby-15.12.201715.12.2017Czy napisane poniżej zdania są poprawne? Chodzi mi o cząstkę niby.
Skomplikowana i złożona historia Dolnego Śląska znalazła swoje odbicie w dziesiątkach legend i podań. Ich proweniencja jest różna: niby-polska, niby-niemiecka, ale zarówno jedna, jak i druga ma na pewno ludowe korzenie.
Jedną z legend próbował stworzyć złotoryjanom nie-Polak, ale pół Niemiec, pół Szkot, który niby-turysta, niby-badacz-historyk przemierzał złotoryjską ziemię.
-
Od roku 1963 roku mieliśmy pisać Krakowianin, Poznaniak, Warszawiak17.01.201217.01.2012Nazwy mieszkańców miast piszemy małą, a państw wielką literą, choć jedne i drugie pochodzą od własnych nazw. Rozróżnienie – jedyny argument, jaki potrafię wymyślić – meksykanina od Meksykanina jest mniej potrzebne niż zróżnicowanie Meksyku i Meksyku; mimo to nikt nie każe nam małą literą pisać nazw miast. Za to teraz pekińczyk myli się z pekińczykiem. Jest to chyba jedno z najbardziej niezrozumiałych rozstrzygnięć ortograficznych. Jak i dlaczego doszło do takiej sytuacji?
-
Jeszcze raz o pisowni niby (jako partykuły)15.06.201815.06.2018Mam wątpliwość co do porady: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/O-pisowni-czastki-niby;18198.html. Czy w drugim przykładzie niby nie jest partykułą, a nie przedrostkiem: „(…), który niby [jako] turysta, niby [jako] badacz historyk (…)”? W pierwszym przykładzie także wydaje mi się, że chodzi o nieco inną funkcję niby. Coś jak: „nieco polska, nieco niemiecka”, „ni to polska, ni to niemiecka”, „niby to polska, niby to…”. Czy zatem w obu przypadkach pisownia rozdzielna nie byłaby odpowiednia?
-
Miękczący wpływ dawnych samogłosek
16.01.202116.01.2021W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.
-
Nemezis
3.02.202323.05.2021Witam! Moje pytanie odnosi się do słowa Nemezis. Ostatnio wdałem się w dyskusje z moim kolegą i chciałbym doprecyzować pewną rzecz. Według niego słowo to odnosi się do (weźmy za przykład chociażby filmy) arcywrogości pomiędzy osobą dobrą a złą, walki tych sił. Według mnie odnosi się to do zwyczajnego „najważniejszego z wrogów”, niezależnie od nastawienia postaci, chodzi tylko o rywalizacje z drugą stroną.
-
Skrót wyrazu rubel7.03.20187.03.2018Jak poprawnie zapisać skrót rubla odnoszący się do ziem polskich w XIX wieku? Pisać rb., rb czy rub.? Widzę, że poloniści ostatnio zalecają rub., ale historycy i numizmatycy kategorycznie rb lub rb. Zaznaczam, że rubel nie był wtedy polską jednostką monetarną, ale używaną przez Polaków. W obiegu był tzw. rubel srebrny, wtedy zapisywany rs.
-
panaadamowy8.02.20028.02.2002Szanowni eksperci,
Jak wygląda przymiotnik utworzony np. od pana Adama (tu akurat chodzi o gazetę Adama Michnika)?
1. panaadamowa
2. Panaadamowa
3. pana-Adamowa
A może zupełanie inaczej? Nie wiem, czy tego rodzaju przymiotniki pisze się wielką czy małą literą? Proszę również o podpowiedź, gdzie mogłabym znaleźć zasady tworzenia podobnych przymiotników.
Agata Gogołkiewicz
